La Merced, in het Catalaans La Mercè, is momenteel het belangrijkste festival van Barcelona. Dit feest wordt gevierd ter ere van Mare de Deu de la Merce, oftewel de Maagd van Barmhartigheid of Onze Lieve Vrouw van de Barmhartigheid, de beschermheilige van de stad. In 1980 werd het uitgeroepen tot Festival van Nationaal Toeristisch Belang.

La Merced, beschermheilige van Barcelona

Volgens de legende verscheen de Maagd van Barmhartigheid in de nacht van 24 september 1218 gelijktijdig voor koning James I, San Peter Nolasco en San Ramon de Penyafort. In die tijd was er een religieuze oorlogsvoering gaande en de Maagd vroeg de drie heren om een monnikenorde op te richten die zich zou inzetten voor christenen die door Saracenen gevangen waren gezet.

Eeuwen later, in 1687, werd Barcelona geteisterd door een sprinkhanenplaag en de bewoners vroegen de Maagd om hulp. Toen er een einde aan de plaag kwam, benoemde het stadsbestuur de Maagd tot patroonheilige van Barcelona. De paus ratificeerde het besluit pas twee eeuwen later, in 1868.

De oorsprong van het stadsfestival

Barcelona organiseerde op 24 september 1868 een feest, La Merced, om te vieren dat Paus Pius IX Onze Lieve Vrouw van Barmhartigheid officieel tot beschermheilige van de stad had uitgeroepen.

In 1902 werd La Merced voor het eerst echt groots gevierd met een ruiterstoet, een wedstrijd van menselijke torens (castells), een stoet van reuzengrote beelden (gigantes) en de typisch Catalaanse volksdans de sardana. Sindsdien is het feest razend populair in Catalonië, hoewel het feest tussen de Spaanse Burgeroorlog en in de jaren van Franco veel ups en downs heeft gekend.

Het feest vandaag de dag

Met de komst van de democratie en mede dankzij de samenwerking van vele bedrijven uit de hele stad werd La Merced pas echt een populair festival. Het programma is vooral gericht op de mediterrane cultuur en omvat maar liefst meer dan 500 activiteiten. Er is voor elk wat wils, van concerten tot volksdansen en van theatervoorstellingen tot dansshows op straat.

Castells

Castells zijn menselijke piramiden en populair in de hele regio Catalonië. Iedere gemeente heeft zijn eigen colla, ploeg, en tijdens La Merced komen meerdere ploegen naar Barcelona. De deelnemers, los castelleres, zijn gekleed in een witte broek, een gekleurd overhemd met lange mouwen en een zwarte lendenband. Op het hoofd of om de pols of rechterbeen dragen zij een driehoekige rode sjaal. Het hoogste niveau dat tot nu toe bereikt is, zijn tien lagen.

De castells werden in 2010 toegevoegd aan de immateriële werelderfgoedlijst van UNESCO.

Gigantes

Gigantes zijn grote versierde poppen die een personage, dier of een fabelwezen uitbeelden en worden gedragen in stoeten en processies. De reuzen zijn vaak koningen, koninginnen en andere belangrijke historische figuren. De optocht wordt meestal begeleid door een orkest dat vrolijke muziek speelt. De oorsprong van deze traditie gaat terug tot de middeleeuwen.

Correfoc

Een van de belangrijkste hoogtepunten tijdens La Merced is de correfoc of correfuegos, een vuuroptocht. De optocht begint met een knallende vuurwerkshow bij de Porta de l’Infern, de poort van de hel. Uit deze poort komt een grote groep mensen gerend verkleed als duivels. Zij rennen, springen en dansen met vuur door de straten en steken allerlei vuurwerk af. Ook lopen er vuurspuwende draken mee in de optocht. Het stamt af van de Ball de Diables, duivelsdansen, die al gedocumenteerd werden in de 12de eeuw in Catalonië. Pas na de dictatuur van Franco werden de vuuroptochten weer populair in Catalonië.

Er zijn twee soorten vuuroptochten. De Correfoc infantil dels Petit diables, de kindervuuroptocht van de kleine duiveltjes’ en de Correfoc dels diable, dit is de Correfoc door volwassenen. Het grote verschil is dat bij de laatste het publiek ook wordt ondergespoten met vuur. Toeschouwers wordt aangeraden om bij de laatste optocht brandvertragende kleding met lange mouwen te dragen en eventueel een bril of hoed.

Piromusical

Elke avond op la Plaça de Sant Jaume wordt de gevel van het stadhuis getransformeerd in een gigantisch scherm. Een eigenzinnige lichtprojectieshow die jong en oud zal verrukken. De slotact, el Piromusical, vindt plaats bij de Magic Fontein van Montjüic. Het is een vuurwerkshow die begeleid wordt door daverende muziek. Een mooie afsluiting van een fantastisch evenement.