Op nog geen uur rijden van Málaga leidt vanuit Antequera de steile en schilderachtige C 3310 via haarspeldbochten naar de ingang van het park.

Onderweg zien we veel boerderijen, verlaten finca’s, pittoreske valleien en haastig weghuppelende konijnen in de berm, die vol staat met fleurige veldbloemen.

Hoe hoger we komen op de weg, hoe kaler en grijzer het landschap wordt. De begroeiing wordt steeds minder en het uitzicht prachtiger.

Antequera ligt schilderachtig in het landschap waarin de typische rots La Peña de los Enamorados (in de vorm van een indianenprofiel) domineert.

Bij de ingang van het park is voldoende parkeergelegenheid, ligt het bezoekerscentrum en staat informatie over de wandelroutes.

Wandelroutes

Voor mensen die hun verborgen talent als berggeit verder willen ontplooien, is Torcal een uiterst dankbaar wandelgebied. Drie duidelijk aangegeven, zeer veelzijdige routes leiden langs een ontelbaar aantal bizar gevormde rotsen.

Een labyrint van doorgangen tussen opgestapelde blokken steen van het formaat van een respectabel huis, ligt temidden van grasland dat wordt afgewisseld door struikgewas en steeneiken.

Groene route

De groene route is het eenvoudigst en ook het kortst. Binnen een half uur á drie kwartier is het ongeveer anderhalve kilometer lange pad te bewandelen, mits je niet in de verleiding komt om hier en daar van de gebaande paden af te wijken om een surrealistisch uitstekende rots van dichterbij te bestuderen.

Hier en daar is het moeilijk voor te stellen dat de enorme blokken kalksteen hier al duizenden jaren of zelfs langer niet van hun plek zijn geweest. De formaties lijken zo los op elkaar gestapeld te zijn, dat ze door een niet al te harde windvlaag makkelijk van hun voetstuk kunnen worden geblazen.

Gele route

De gele route is een kilometer langer, komt grotendeels overeen met de groene route en leidt langs het uitkijkpunt Las Ventanillas. Een natuurlijk venster zonder glas dat een spectaculair uitzicht biedt over de Montes de Málaga op links, het dal van de Guadalhorce rivier rechts daarvan en in de verte zelfs de vaag schitterende golven in de baai van Málaga. Op erg heldere dagen moet vanaf hier ook Afrika te zien zijn.

Door de ligging van Torcal is het gebied vaak mistig omdat wolken zich hier kennelijk thuis voelen en regelmatig de toppen van het gebergte bedekken. Bij twijfel kan een telefoontje naar het parkbeheer geen kwaad. De dorpjes Casabermeja en Colmenar liggen als witte stippen in de verte te blinken in de zon.

Rode route

De derde route is roodgekleurd en is 4,5 kilometer lang. Deze leidt naar het hoogste punt van El Torcal op 1339 meter. Prachtige vergezichten tonen het panorama over het park zelf in noordelijke richting en de Costa del Sol aan de andere kant.

Tijdens het wandelen, zien we af en toe in de verte de bewegende figuurtjes van andere wandelaars die het indrukwekkende van het landschap in zijn volle omvang nog eens benadrukken.

Sommige rotsen lijken op versteende flats van minstens vijf verdiepingen hoog en geven het gevoel op een andere planeet te zijn beland.

Overal nodigen geheimzinnig aandoende gangetjes uit om toch even van het pad af de nieuwsgierige neus achterna te lopen om te kijken waar je dan uitkomt.

In de verte springt een berggeit van het ene plateau naar het andere en slaat daarbij een natuurlijk gevormde trap vlakbij over.

Openluchtmuseum vol beelden

Om El Torcal goed te verkennen is het dragen van stevige schoenen met een goed profiel aan te raden. Paden zijn hobbelig en liggen vol met stenen.

De drie routes hebben met elkaar gemeen dat na elke paar meter die wordt afgelegd en na iedere bocht weer een nieuwe bizarre combinatie van sculpturen zichtbaar wordt. Samen vormen ze een soort natuurlijk openlucht museum. Met een beetje fantasie is hier een uitgebreid spelletje ‘ik zie, ik zie wat jij niet ziet’ te doen.

De stenen van El Torcal zijn hierin minstens even fijne medespelers als stapelwolken doorgaans zijn vanuit een weiland in het noorden van Europa. De enige benodigdheid is een goed stel ogen en wat fantasie om talloze bestaande figuren uit rotsen proberen te halen.

Zo kwamen we een reusachtige schildpad tegen van zo’n tien meter lang en drie meter hoog. Elders bracht een versteende kameel ons in de verleiding om erop te klimmen en loerde een rots in de vorm van een draak met uitgestoken nek dreigend om zich heen.

Andere rotsen kregen al eerder namen als El Sombrecillo (kleine zonnehoed),  La Maceta (bloempot), El Macetón (bloembak) en La cara del perro (hondenkop).

Het bekendste symbool in Torcal Alto is tot het symbool van het park zelf gemaakt en verklaard tot geologisch monument. El Tornillo del Torcal is zo genoemd vanwege een grote, zij het ietwat vergezochte, gelijkenis met een schroef (tornillo) of vooral met de schroefdraad ervan. Negen grote platte en schijven lijken los op elkaar te liggen, terwijl ze, eenmaal dichter genaderd, toch uit één stuk bestaan.

Flora en fauna

Boven het park, hoog in de donkerblauwe lucht zien we adelaars cirkelen, handig gebruik makend van de wind en spiedend naar een van de vele soorten knaagdieren die dit gebied bewonen.

Flora en fauna in Torcal zijn, zij het niet echt op de voorgrond aanwezig, erg veelzijdig. Maar liefst 664 plantensoorten uit honderd families hebben zich tussen de rotsen weten te nestelen, waaronder dertig verschillende soorten orchideeën.

Een kleine tachtig mossoorten vormen hier en daar zachte, groene tapijten ter afwisseling van de kale grijze stenen.

Vooral nu in het voorjaar contrasteren felgekleurde bloemen sterk tegen de eentonige achtergrond. Dassen, berggeiten, everzwijnen, vossen, roofvogels en reptielen verbergen zich tussen de steeneiken, vuurdoorns, vlierstruiken en esdoorns.

Vier delen

Het hele park omvat zo’n twaalf vierkante kilometer en bestaat uit vier geologisch van elkaar te onderscheiden delen.

Van deze vier delen is Torcal Alto het bekendst met de drie eerder beschreven routes en zijn de grillige vormen het meest dominant aanwezig. Een rotsachtige bergkam - die Las Villaneras wordt genoemd, scheidt dit gedeelte van Torcal Bajo, dat veel overeenkomsten vertoont met Torcal Alto maar veel minder spectaculair is. In die bergkam ligt op El Camorro de las Siete Mesas het hoogste punt (1.339 meter) van het park.

De Sierra Pelada in het oosten bestaat uit een omvangrijk gebied dat van een afstand doet denken aan een vindplaats van Romeinse resten. Passages tussen de kalstenen rotsen vormen er regelmatige stenen patronen, afgewisseld door struikgewas. Het hoogste punt in dit gedeelte ligt op 1198 meter.

Het vierde deel, Los Tajos y Laderas, begrenst bijna het hele gebied en is het meest bijzonder vanaf het zuiden gezien en biedt een perfect uitzicht op het dorpje Villanueva de la Concepción dat aan de voet ligt van El Torcal.

Oceaan

Het wonderlijke stuk natuur kwam tot stand door een geologisch proces dat miljoenen jaren in beslag nam en is een van de meest indrukwekkende voorbeelden van gekarstificeerd landschap in Europa.

De term ‘karst’ is een paraplubegrip voor alle geologische processen die te maken hebben met de erosie van kalksteen door water. In het Juratijdperk, tussen 250 en 150 miljoen jaar geleden, klotsten de golven van de oceaan nog over dit gedeelte van het Iberische Schiereiland.

Door de enorme druk van de watermassa werden de opgestapelde, kalkstenen sedimenten op de bodem steeds verder samengeperst en in hun structuur beïnvloed door het zout.

De zeebodem kwam langzaama uit het water tussen het Afrikaanse en Europese continent tevoorschijn om tot meer dan 1300 meter boven toenmalig zeeniveau uit te stijgen.

Het kalkstenen plateau dat nu El Torcal vormt, stamt uit het Juratijdperk en leek dankzij het karstproces op de zeebodem al op een soort reusachtige, versteende spons.

De miljoenen jaren van aanwezigheid boven heet zeeoppervlak stelden het landschap vervolgens nog eens bloot aan de diverse invloeden van water in de vorm van ijs, bronnen, riviertjes en regenwater.

Vele breuken in de aardkorst zorgden daarnaast voor het ontstaan van kloven en uit elkaar gespleten delen. De ultra gestadig, maar consciëntieus werkende kunstenaar die Moeder Aarde soms kan zijn, maakte handig gebruik van bovengenoemde ‘gereedschappen’ om de eeuwig voortdurende hand leggen aan de bevreemdende vormen die we op dit moment in El Torcal kunnen bewonderen.

Route

Vanuit Antequera: de C3310 richting Villanueva de la Concepción de borden ‘El Torcal’ volgen.

Vanuit Málaga: over de N331 ter hoogte van Casabermeja de locale weg nemen tot ongeveer zes kilometer voorbij Villanueva de la Concepcion.