Het contrast kan bijna niet groter. De chaotische en ietwat verpauperde volkswijk Capuchinos, in het noorden van Málaga, loopt vrij plotseling over in een pittoreske, sterk stijgende bergweg met veel bochten. Vijftien minuten later ligt Málaga aan je voeten en is op een nevelige dag de scheiding tussen zee en lucht amper te zien.

El pulmón verde (de groene long) wordt het natuurpark Montes de Málaga ook wel genoemd. Van alle in Andalusië aanwezige natuurgebieden is dit een van de kleinste met een oppervlak van ongeveer 4900 hectare. De glooiende omgeving, vooral prachtig aan het einde van de dag wanneer de zon achter de bergen van Mijas zakt, is te bewonderen van ruim duizend meter hoog. Het ongebruikelijke landschap van dicht op elkaar liggende heuvels met smalle dalen er tussen, geven het gebied een erg speciaal karakter.

De Montes de Málaga liggen tussen de gemeentes Málaga, Colmenar en Casabermeja. Van noord naar zuid stroomt aan de linkerkant de rivier de Guadalmedina. Dezelfde die Málaga ruwweg in tweeën deelt en ten westen van de haven in de zee uitmondt.

Ventas en recreatie

Onder de Malagueños is het gebied zo dichtbij hun stad beroemd om de ‘Ventas'. Deze wegrestaurants oefenen elke weekend een grote aantrekkingskracht uit op families die hier vlakbij de stad maar toch midden in de rust van de natuur uitgebreid komen lunchen. Alle aandacht gaat uit naar het eten en zeker niet naar uiterlijkheden als interieur of service.

Gruwelijk lekker

De kwaliteit van de gerechten lijkt vooral gebaseerd te zijn op pure en verse ingrediënten. Nog nooit aten wij een stukje varkensvlees (een 'solomillo de cerdo') dat zó gruwelijk lekker smaakte als in Venta El Boticario. Zacht als boter, smeltend op de tong en met een smaak die ons plotseling deed beseffen dat vlees precies zó hoort te smaken. Om verder niet te spreken over de overheerlijke, huisgemaakte chorizo die we vooraf kregen. Een schetterende televisie op de achtergrond en een prachtig uitzicht over Málaga beneden in de diepte maakten de lunch op en top authentiek. Een glaasje zoete Málaga wijn vormde de 'finishing touch' van dit feestmaal.

Recreatie

Het natuurpark is door het formaat erg overzichtelijk en op het gebied van recreatie is aan alles gedacht. Er zijn twee zones waar gepicknickt en gekampeerd kan worden: El Cerrado en El Torrijo. El Cerrado ligt op zeshonderd meter hoogte bij het riviertje de Humaina. Het hier dicht bij gelegen hotel draagt dezelfde naam en ligt verscholen tussen kurkeiken en pijnbomen in een rustiek, groen dalletje. Het restaurant en terras met zwembad doen erg gezellig aan en er hangt een fijne sfeer. In de nabije omgeving zijn vijf wandelroutes, die samen langs alle bijzonderheden leiden en niet al te moeilijk zijn, al moet er hier en daar stevig geklommen worden.

Wandelen

Bij de meeste VVV’s in de provincie Málaga is informatie, inclusief plattegrondjes met de wandelroutes, over de Montes de Málaga verkrijgbaar. Er zijn ook andere wandelroutes dan hieronder beschreven. Voor dit artikel zijn de routes uit publicaties van de Junta de Andalucía als uitgangspunt genomen. Een oplettende wandelaar kan onderweg nog een hoop interessants tegenkomen. Uit een recent onderzoek van de Junta de Andalucía blijkt dat er 151 diersoorten leven in de Montes de Málaga. 27 soorten zoogdieren, 95 soorten vogels, 19 soorten reptielen, 8 soorten amfibieën en 2 soorten vissen.

De Montes de Málaga is een van de weinige gebieden waar de kameleon nog steeds is te vinden. Wilde katten, marters, bunzingen, dassen, vossen, wilde zwijnen, konijnen en wezels leven hier samen met een groot aantal soorten roofvogels, waaronder de dwergarend, de sperwer en de slangenarend, adelaar en havik.

Route Picapedreros

Deze meest zuidelijke route begint in de zone die bekend staat als ‘los Molinos de San Telmo’. Vlakbij ligt het in de achttiende eeuw gebouwde aquaduct met dezelfde naam, dat het water vanuit de bergen naar Málaga leidde. Er zijn meelmolens te zien waar nog steeds brood wordt gebakken. Het bospad leidt langs ruïnes van oude steenhouwerijen en naar een volgens zeggen, als het geregend heeft, erg indrukwekkende waterval van dertig meter hoog. Het gemakkelijk te bewandelen pad is 6,6 kilometer lang en is te lopen in ongeveer drie uur.

Route El Cerrado

Het begin is bij de mirador met de naam El Cochino (varken), genoemd naar het beeld van een varken op deze plek dat is gemaakt van oud schroot. Een deel van de route leidt langs een gebied dat tijdens een grote bosbrand in 1989 ernstig is beschadigd. Het is interessant om te zien hoe ver het herstel al is gevorderd in de afgelopen vijftien jaar. Hier en daar beginnen de verbrande bomen weer uit te lopen. Het uitzicht over een deel van het park, Málaga en de andere heuvels in de wijde omtrek is prachtig. Het pad leidt langs de recreatiezone El Cerrado en het kampeerterrein Torrijos. In de buurt is ook weer het hotel El Humaina te vinden. De niet al te moeilijke route is drie kilometer lang en duurt ongeveer twee uur.

Route Las Contadoras

Dit pad brengt de recente geschiedenis dichterbij. Het begin van de route is bij Aula de la Naturaleza ‘Las Contadores’, en leidt langs stukken waar in het kader van de herbebossing weer pijnbomen groeien, die opnieuw een natuurlijke bescherming vormen tegen de overstromingen. Aan het einde van het pad staan olijfbomen, die de wijnranken vervingen na de filoxera epidemie aan het einde van de negentiende eeuw. De route begint bij El Torrijos en eindigt drie kilometer en ongeveer een uur later weer bij de Aula de la Naturaleza.

Route Torrijos

Door een prettige combinatie van natuur en cultuur is dit de meest interessante route. Langs de route staan een aantal voor deze streek typische huizen uit de negentiende eeuw. Bij het perslokaal ‘Lagar de Torrijos’, dat is omgetoverd tot ecologisch museum, begint het pad. In het museum wordt inzichtelijk gemaakt hoe de bewoners hier zelf hun wijn en olijfolie produceerden en hoe zij hun brood bakten. De wijnproductie vond plaats in het voorste deel van het huis. De ambachtelijke ovens waarin het boerenbrood wordt gebakken en de olijfmolen zijn in andere ruimtes te bewonderen. Het 4,7 kilometer lange, makkelijke pad leidt naar de rivieroevers beplant met wilgen, pijnbomen en populieren en duurt ongeveer twee uur.

Route Pocopán

Deze route begint bij de Aula de la Naturaleza ‘Las Contadoras’. Op deze route zijn er zeer dichtbegroeide zones met pijnbomen te vinden. De kans op het zien van kleine populaties met eekhoorns tussen de steeneiken, is groot. Deze eekhoorns zijn een aantal jaar geleden vanuit Sierra de Cazorla naar de Montes de Málaga gebracht. De route is een kleine vijf kilometer lang, niet al te moeilijk en duurt ongeveer drie uur.

Met de auto

Ook vanuit de auto is een goede indruk te krijgen van wat het park te bieden heeft. De weg van Málaga naar Colmenar leidt in feite langs de rand van het park maar is desondanks erg mooi. Op enkele delen van deze route is het uitzicht over een groot deel van de Axarquía en onder andere het dorpje Cómpeta in de verte, erg wijds. Bij de fontein ‘Fuente de la Reina’, tevens een bar, gaat een weggetje linksaf het park in. Deze weg afrijdend, leidt uiteindelijk via vele bochten, schilderachtige plekken en een opvallende stilte weer naar de hoofdweg waar de twee ventas El Boticario en El Mijeño liggen. Hier vandaan is de hoofdweg verder te volgen richting Colmenar. Het uitzicht vanuit hier over Málaga, de baai en de zee is nog mooier dan dat bij El Boticario, waar wij aten. In het park zijn vier uitkijkpunten te vinden: El Cochino, Palomar, Martínez Falero en Pocopán. Alleen El Cochino is met de auto te bereiken.

Terug in de tijd

In het barretje van Fuente de la Reina waanden wij ons even een eeuw terug in de tijd. Het interieur zelf leek rechtstreeks van een oude grijsbruine foto terug naar de werkelijkheid gehaald te zijn. Die sfeer werd compleet, toen er over de weg twee stokoude Andalusiërs steunend op hun wandelstok, kwamen aangeschuifeld. Van dichterbij leken ze allebei ruim honderd lentes te hebben meegemaakt. Vanuit de perkament-achtige, donker gebruinde gezichten keken twee paar opvallend heldere, kiene ogen ons aan, bromden iets dat op ‘buenas tardes’ leek en gingen zitten aan het tafeltje achter ons. Daar begonnen ze onder het genot van een gedeeld flesje bier aan een spelletje domino. Een vrijwel dagelijks ritueel volgens de barman. 

Praktisch

De ventas liggen allemaal aan de weg van Málaga naar Colmenar, de ‘Carretera de Los Montes' (C-345):

Venta de Los Tres Cincos, km 4,75, 952263615

Vena del Boticario, km 6,7, 952251772

Venta del Mijeño, km 6,7, 952253546

Venta del Mirador, km 8,2, 952110734

Venta del Detalle, km 12,6, 952110630

Venta Fuente de la Reina, km 15,3

Venta Garvey, km 17,6

Venta del Lince, km 18

Venta de la Nada, km 20

Venta del Pinar, km 24

Antigua Venta de los Conde, km 24,7

Aula de la Naturaleza ‘Las Contadoras’, Ctra. Málaga – Colmenar (C345) km 564,4. Tel.: 952110255. In een gerestaureerd gebouw op 800 meter hoogte bestaand uit twee verdiepingen. Het belangrijkste doel is het promoten van het park zelf.

Eco Museum ‘Lagar de Torrijos’, Ctra. Málaga – Colmenar (C345), km 544,3. Tel.: 952104210. Open van 10.00-14.00 op donderdag en vrijdag, zaterdag, zon- en feestdagen open van 10.00 tot 16.00 uur.

Hotel de Montaña Humaina, Ctra. de Colmenar s/n, tel.: 952641025. Hotelhumaina.es.