Ooit was het er bruisender, met een paar honderd inwoners. Tot langzamerhand iedereen begin jaren zeventig naar stad en kust vertrok voor een beter leven. Dit gebeurde in zoveel dorpen in het uitgestrekte binnenland. Spanje telt ruim 3700 van dit soort bijna (of helemaal) verlaten gehuchten. Langzaam neemt de vergetelheid ze over. Huizen raken in verval en de natuur wint terrein.
De laatste twee
Over Juan Martin en Sinforosa werd de korte documentaire The Last Two gemaakt die op deze pagina te zien is (Engelse ondertiteling). Sinforosa wil niet weg. Ze werd in La Estrella geboren, ontmoette er haar man en ze verloren er hun twaalfjarige dochter aan een hersenbloeding. Het gaat goed met ons en we zorgen voor elkaar en voor onze dieren. We slikken geen pillen en we eten waar we zin in hebben. Hun maaltijden bestaan uit zelfverbouwde groente, eieren en honing. Ruim twintig katten en een paar honden houden het echtpaar gezelschap. Soms gaan ze met hun busje naar de dichtstbijzijnde supermarkt, een dokter of bezoeken ze hun zoon.
Oorverdovende stilte
Water halen ze uit een bron verderop. Hier doet Sinforosa ook de was op de hand. Wel hebben ze sinds een paar jaar elektriciteit via zonnepanelen. Hun mobiele telefoon gebruiken ze amper, want er is alleen bereik op de top van een heuvel verderop. We eten wanneer we honger hebben en gaan naar bed als we moe zijn. Als ze wel een keer de tijd willen weten, lopen ze naar de zonnewijzer op het dorpsplein. De overheersende stilte wordt alleen twee keer per jaar doorbroken wanneer er een bedevaart uit een ruim twintig kilometer verderop liggend dorp La Estrella aandoet.
Gratis dorp
Het fenomeen verlaten dorpen keert af en toe weer terug in het Spaanse en ook internationale nieuws. Met enige regelmaat wordt een dorp voor een prikkie aangeboden. The Guardian schreef zelfs eerder dit jaar over de burgemeester van een gehucht in Galicië, die zijn dorp gratis weggeeft aan iemand met een fatsoenlijk ontwikkelingsplan. Ook lokten andere burgervaders in de heftige Spaanse crisis nieuwe inwoners met gratis huizen en een baan, om zo hun dorp voor verval te behoeden. Elders worden dorpen opgeknapt en ingezet voor toeristische doeleinden. Ook het aantal ecoaldeas neemt toe: dorpen bevolkt door mensen die dichterbij de natuur willen leven en zich zo los proberen te koppelen van het gestreste en afhankelijke bestaan in grote steden.
Vluchtelingen
Begin september kwam de Spaanse actiegroep Manos Limpias nog met het ludieke voorstel om asielzoekers op te vangen in de verlaten dorpen. In antwoord op het nieuws uit Brussel dat de EU minstens 200.000 vluchtelingen dient op te vangen. Voor Spanje zou het quotum 15.000 zijn. Nieuwe bewoners op de vlucht voor oorlog, geweld en honger kunnen het verlaten binnenland cultiveren, de woningen opknappen en er een nieuw leven beginnen.
Demografische woestijnen
Voor wie interesse heeft in een (bijna) verlaten dorp zijn er websites met meer informatie (hier en hier). Wel moet je bereid zijn te verhuizen naar het midden of ruige noorden van Spanje. Hier liggen de zogenaamde demografische woestijnen met minder dan tien inwoners per vierkante kilometer.
Geluk, gezondheid en gevoel voor humor
Juan Martin en Sinforosa houden in elk geval stand en zijn gelukkig. Naar eigen zeggen dankzij hun gezondheid, hun gevoel voor humor en voor elkaar. Tot hun gezondheid het niet meer toelaat. Dan trekken ze in bij hun zoon die in een dorp op vijftien kilometer afstand woont.
Lees ook op MeerSpanje.nl: Een nieuw leven in een spookdorp
Else Beekman schreef dit artikel op 11 november 2015 voor Lindanieuws.nl Wereldwijven, dat per februari 2017 ophield te bestaan
