Ubrique onderscheidt zich door iets heel anders van alle andere witte dorpen die er zijn. In Ubrique is het namelijk altijd druk en levendig op straat. Dit in tegenstelling tot veel andere dorpen in het Spaanse binnenland. Je ziet er opvallend veel jonge mensen en kleine kinderen.
ADVERTENTIE
De dichtstbijzijnde grote stad is Jérez de la Frontera ligt op ruim honderd kilometer. Toch zien mensen er in dit dorp van iets meer dan 17 duizend inwoners stads uit. Op straat rijden opmerkelijk veel dure auto's. Panden zijn netjes geschilderd en veel wijst erop dat er geld is in Ubrique.
Leer
Een oplettende bezoeker kreeg bij de ingang van het dorp al een hint. Op kleurrijke tegels lees je: 'Ubrique, la cuña de la piel' (Ubrique, de wieg van het leer). Alles in Ubrique draait namelijk om dit natuurlijke materiaal. Iedereen die er woont, leeft voor en van het materiaal door het te bewerken tot luxe handtassen, portefeuilles en ceinturen. Dat vaak al decennialang dankzij vaardigheden die van generatie op generatie zijn doorgegeven. Er zijn nog leerbewerkers die hetzelfde ambacht al vanaf hun negende jaar uitoefenen. Die ambachtslieden zijn werkzaam of verbonden aan een van de 120 leerfabrieken die Ubrique telt.
Internationale modemerken
Maar waarom is dit ambacht hier dan zo succesvol? Het publieke geheim is dat grote modemerken uit Madrid, Parijs en Milaan hier hun lederwaren laten maken. Namen als Chanel, Givenchy, Lanvin, Lacroix, Louis Vuitton, Cartier, Loewe Carolina Herrera en Gucci doen in dit verband de ronde. Dat echter allemaal wel 'off the record'.
Onder strikte geheimhouding worden in de anoniem ogende fabrieken op het industrieterrein handtassen gemaakt waar de eindconsument zo een paar duizend euro voor neertelt. Iedereen weet dat in Ubrique, maar je zult er niet snel iemand over horen praten, zo gebonden is men aan de strikte geheimhoudingsverklaringen. Van directeur, leersnijder tot receptioniste, iedereen moet deze tekenen. Zo bang is men voor vervalsingen die, als ze eenmaal opduiken, veel verlies zouden betekenen voor de grote merken.
Loewe
Twee merken steken hun relatie met Ubrique niet onder stoelen of banken. Dat zijn het Spaanse merk Loewe uit Madrid en Uterqüe, een filiaal van de Spaanse textielgigant Inditex, waar ook Zara onderdeel van uitmaakt. Zij zijn juist van mening dat de relatie met de ambachtelijke productie in Spanje hun imago exclusiever maakt en er een duurzaam aspect aan toevoegt. De keuze voor Ubrique van Loewe is belangrijk geweest voor het bergdorp. Dit merk organiseert al sinds 2013 een Master in design van lederwaren in samenwerking met de stichting Movex.
Innovatief centrum Movex
Voor meer informatie bezoeken we Movex. Dit is een technologisch centrum voor leer en lederwaren dat ontwerpers, merken en bedrijven die hun producten in Ubrique laten maken, bijeen brengt en steunt middels onderzoek, innovatie, ontwikkeling en onderwijs. Movex is gevestigd in een opvallend gebouw aan de rand van het industrieterrein waar het allemaal gebeurt. Het moderne pand contrasteert flink met de rommelige industriehallen er omheen.
Directeur Javier Gallego leidt ons rond. 'Het begon zo'n tweehonderd jaar geleden met de leerlooierij', zegt hij. 'Dit gebied was daarvoor erg geschikt met voldoende water, kurk en tannines van de eiken uit het nabijgelegen natuurgebied Alcornocales en voldoende weilanden voor het vee. Toch begonnen steeds meer mensen er ook zelf producten van te maken. Daarop kwam Loewe in aanraking met het talent en vakmanschap in het dorp en besloot alle lederwaren in Ubrique te laten maken.'
In het kielzog van het Spaanse modebedrijf kwamen vele andere grote merken af op de kwaliteit die leerbewerkers in Ubrique konden leveren. Gallego: 'Inmiddels komt het leer van elders. De modebedrijven leveren het aan in precies dat formaat dat nodig is.' Bij Movex wordt geëxperimenteerd met alle soorten leer die je je maar kunt bedenken. Zelfs met leer van de huid van vissen.
'Het meeste leer is afkomstig van rund en kalf. Dan gaat het gewoon om Spaanse vleeskoeien, die voor de consumptie worden geslacht. Feitelijk doen wij aan recycling', lacht Gallego. Hij leidt ons langs indrukwekkend ogende machines, digitale printers en snijapparatuur, enorme naaimachines, drukpersen en laserapparaten waarmee de meest uiteenlopende patronen op het leer aangebracht kunnen worden of getest kan worden welke barre omstandigheden een bepaald type leer kan doorstaan.
Positieve kanten van de crisis
De directeur vertelt dat Ubrique het erg moeilijk had tijdens de economische crisis. 'Veel modemerken weken voor hun productie uit naar goedkopere landen in Azië, waardoor veel mensen in het dorp hun baan verloren. Rond 2010 kwamen de merken schoorvoetend weer terug. 'Ze waren ontevreden over de kwaliteit die in Azië geleverd werd. Die haalde het niet met die uit Ubrique. Bovendien verschenen in China al vervalsingen op de markt nog vóór de orginele tassen in de winkels stonden.' Gallego voegt toe dat klanten die veel betalen toch liever 'Made in Spain' in een sjieke tas zien staan dan 'Made in China'.
Sterker uit de crisis
De crisis had voor Ubrique echter ook een positieve kant. De volhouders onder de ambachtslieden en de jongere generaties besloten bij gebrek aan opdrachtgevers zelf te gaan ontwerpen en ondernemen. Langzamerhand ontstonden zo steeds meer eigen merken en productlijnen, waardoor men niet meer volledig afhankelijk was van de grote merken uit het buitenland. Tal van fabrieken maken inmiddels onder eigen naam mooie tassen voor het middensegment. 'Voor mensen die wel iets moois van kwaliteit willen hebben, maar daar geen duizenden euro's voor over hebben', aldus Gallego. Merken als Piel Fort, Laura Domort, Barada, Eva vs Maria of Sabina Vargas zijn het resultaat van deze ontwikkeling.
Piel Fort
In dit verband brengen we ook een bezoek aan Piel Fort. Een van de fabrieken met een succesvolle eigen lijn van tassen, portemonnee's en andere accessoires. In de tassenfabriek mogen we niet komen. Als we aan de receptioniste vragen waar die is, zegt ze dat niet te weten. Daar worden kennelijk ook merktassen gemaakt. We mogen wel een kijkje nemen en foto's maken in een fabriek waar leren fotoalbums worden gemaakt.
Daar is het alsof we een paar decennia terugstappen in de tijd. Het contrast met Movex kan niet groter zijn. Ouderwetse naaimachines, ijzeren stellingkasten volgepropt met gereedschap, mallen en hoeken vol rollen leer in alle kleuren en diktes. Overal staan archiefdozen, stalen van verschillend materiaal, klossen garen in alle kleuren van de regenboog, kartonnen mallen, op wandjes geprikte aantekeningen en werkbladen vol met potjes, flesjes, kwasten en beitels.
Juan (zijn verdere naam zegt hij liever niet) snijdt zorvuldig een stuk leer uit op basis van een mal en Paqui (we mogen alleen haar handen fotograferen) naait twee stukjes bedrukt leer aan elkaar. We leren dat hier in Ubrique veel beroepen nog springlevend zijn die elders al zijn uitgestorven. Zo heb je hier 'petaqueros', 'espátulas', 'patacabras' en 'chavetines'. Namen die verwijzen naar het gereedschap dat men tijdens een specifieke productiefase hanteert. Op de plaatselijke ambachtsschool leren studenten er nog mee werken. Deze school is zo populair dat er op dit moment een wachtlijst is van ruim achthonderd personen. Die komen niet alleen uit Spanje, maar ook uit Canada, Rusland, China en andere Europese landen.
Volgens Gallego verplaatst de aandacht van grote modebedrijven zich langzamerhand van fast fashion naar duurzamere ambacht en producten van kwaliteit, de zogezegde 'slow fashion'. Een trend waar ze in Ubrique erg blij mee zullen zijn.
Ubrique
Afgezien van de interessante leerindustrie is Ubrique zelf een must om te bezoeken. Het ligt prachtig in een dal beschut door steile rotsen waarboven roofvogels rondcirkelen op zoek naar een prooi. De kronkelstraatjes en trapsteegjes in het historische centrum hangen vol met fleurige bloempotten en in de door platanen omzoomde en schaduwrijke hoofdstraat is om de paar meter wel een winkel gevestigd die lederwaren verkoopt. In een outlet vind je zelfs echte merktassen voor schappelijke prijzen. Het plaatselijke leermuseum biedt informatie over de geschiedenis van de leerbewerking in het dorp.
Op de weg naar buurdorp Benaocaz ligt nog de prachtige kleine Romeinse vindplaats Ocuri op een heuveltop met adembenemende uitzichten. Natuurliefhebbers komen in de nabije omgeving van Ubrique ruimschoots aan hun trekken in het natuurgebied Sierra de Grazalema. Uitkijkpunten, kloven, bijzondere wandelingen en pittoreske dorpjes als Grazalema, Sahara de la Sierra en Del Bosque zijn er te bezoeken.
Meer informatie vind je op de volgende websites: museodelapiel.blogspot.com, ubriqueturismo.es, turismograzalema.com, pieldeubrique.com, pielfort.es.
